Wirus brodawczaka ludzkiego (Human Papillomavirus, HPV) to jedna z najczęściej występujących infekcji wirusowych, która zakaża komórki naskórka i nabłonka płaskiego. Znanych jest ponad 200 typów tego wirusa, z których część prowadzi do powstawania łagodnych zmian skórnych, a inne mogą być przyczyną poważnych problemów zdrowotnych, w tym nowotworów.

Jak dochodzi do zakażenia HPV?

HPV przenosi się przede wszystkim poprzez kontakt bezpośredni z zakażoną skórą lub błonami śluzowymi. Wirus jest niezwykle zaraźliwy i może być przenoszony na kilka różnych sposobów:

1. Kontakt seksualny Najczęstszą drogą transmisji wirusa HPV jest kontakt seksualny. Zakażenie może nastąpić zarówno podczas stosunku waginalnego, analnego, jak i oralnego. Co istotne, zakażenie nie wymaga pełnej penetracji – wirus może zostać przeniesiony przez kontakt skórny w okolicach narządów płciowych.
2. Bezpośredni kontakt ze zmianami skórnymi HPV może być przenoszony przez dotyk zainfekowanych obszarów skóry, takich jak brodawki skórne. Na przykład, dotknięcie brodawek na dłoniach lub stopach może prowadzić do zakażenia.
3. Zakażenie okołoporodowe Podczas porodu matka zakażona HPV może przenieść wirusa na noworodka. Może to skutkować rozwojem brodawek w obrębie gardła dziecka (tzw. nawracająca brodawczakowatość dróg oddechowych).
4. Zakażenie przez przedmioty Chociaż rzadziej, HPV może być przenoszony poprzez kontakt z przedmiotami, które miały kontakt z zakażoną skórą, takimi jak ręczniki, maszynki do golenia czy sprzęt kosmetyczny. Ważne jest, aby unikać dzielenia się osobistymi przedmiotami higienicznymi.

Czy przez podanie ręki można zarazić się HPV?

Podanie ręki osobie zakażonej HPV jest bardzo mało prawdopodobnym sposobem zakażenia. Wirus HPV wymaga bezpośredniego kontaktu ze skórą, na której występują aktywne zmiany, takie jak brodawki. Skóra dłoni jest pokryta grubszą warstwą naskórka, co utrudnia wirusowi przeniknięcie do organizmu. Ryzyko wzrasta jedynie w sytuacji, gdy osoba dotykająca zmian ma na dłoniach uszkodzenia, takie jak skaleczenia lub otarcia, oraz nastąpi bezpośredni kontakt z aktywnymi zmianami skórnymi. Niemniej jednak, takie przypadki są niezwykle rzadkie, a zakażenie HPV poprzez zwykłe podanie ręki jest praktycznie wykluczone.

Czy pijąc z jednej szklanki można zarazić się HPV?

Zakażenie HPV poprzez picie z jednej szklanki jest możliwe, choć rzadkie. Wirus brodawczaka ludzkiego przenosi się głównie poprzez bezpośredni kontakt z błonami śluzowymi lub skórą, ale w sytuacjach, gdy osoba zakażona ma zmiany w jamie ustnej (np. brodawki), istnieje ryzyko transmisji wirusa przez ślinę. Ryzyko to wzrasta, jeśli druga osoba ma mikrouszkodzenia w obrębie błony śluzowej jamy ustnej, takie jak otarcia czy nadżerki. W praktyce oznacza to, że dzielenie się naczyniami z osobą zakażoną HPV, zwłaszcza w przypadku obecności widocznych zmian, może prowadzić do zakażenia.

Kto jest narażony na zakażenie HPV?

Każda osoba, która miała kontakt z wirusem HPV, jest narażona na zakażenie. Jednak istnieją pewne czynniki, które zwiększają ryzyko:

• Wczesne rozpoczęcie życia seksualnego: Im wcześniej osoba rozpocznie życie seksualne, tym większe ryzyko ekspozycji na wirusa.
• Liczni partnerzy seksualni: Liczba partnerów seksualnych zwiększa ryzyko kontaktu z zakażonymi osobami.
• Brak stosowania prezerwatyw: Chociaż prezerwatywy zmniejszają ryzyko transmisji, nie eliminują go całkowicie, ponieważ wirus może być obecny na skórze poza obszarem chronionym przez prezerwatywę.
• Obniżona odporność: Osoby z osłabionym układem immunologicznym, na przykład w wyniku leczenia immunosupresyjnego lub zakażenia wirusem HIV, są bardziej podatne na zakażenie.
• Palenie papierosów: Palenie może osłabiać lokalną odporność błon śluzowych, zwiększając ryzyko zakażenia HPV.

Objawy zakażenia HPV

Zakażenie HPV często przebiega bezobjawowo, co oznacza, że wiele osób może być nosicielami wirusa, nie zdając sobie z tego sprawy. W przypadkach, gdy pojawiają się objawy, mogą one obejmować:

• Brodawki skórne (najczęściej na dłoniach, stopach lub innych częściach ciała)
• Kłykciny kończyste w okolicach narządów płciowych
• Zmiany w jamie ustnej lub gardle

U kobiet wirus może prowadzić do zmian dysplastycznych w szyjce macicy, które są stanem przedrakowym i mogą być wykryte jedynie podczas badań cytologicznych.

Jak można zmniejszyć ryzyko zakażenia HPV?

1. Szczepienia ochronne Szczepienia przeciwko HPV są jedną z najbardziej skutecznych metod profilaktyki. Chronią przed najczęstszymi typami wirusa, w tym 6, 11, 16 i 18. Zaleca się szczepienie młodzieży przed rozpoczęciem życia seksualnego.
2. Stosowanie prezerwatyw Chociaż prezerwatywy nie eliminują całkowicie ryzyka, ich stosowanie znacznie je zmniejsza.
3. Unikanie kontaktu z podejrzanymi zmianami skórnymi Unikanie bezpośredniego kontaktu z brodawkami skórnymi innych osób może ograniczyć ryzyko zakażenia.
4. Regularne badania przesiewowe Kobiety powinny regularnie wykonywać badania cytologiczne (Pap test), które pozwalają na wczesne wykrycie zmian dysplastycznych szyjki macicy.
5. Zachowanie higieny osobistej Unikanie dzielenia się przedmiotami osobistymi, takimi jak ręczniki czy maszynki do golenia, może pomóc w zapobieganiu zakażeniu.

Podsumowanie i najważniejsze informacje

HPV to wirus, który przenosi się w głównej mierze poprzez kontakt seksualny i bezpośredni kontakt ze zmianami skórnymi. Choć większość zakażeń przebiega bezobjawowo, wirus może prowadzić do poważnych powikłań, w tym nowotworów.