Brodawki nitkowate (łac. verrucae filiformes) to specyficzny typ brodawek wirusowych, które powstają w wyniku zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – Human Papillomavirus). Są one stosunkowo rzadkie w porównaniu do innych typów brodawek, takich jak brodawki zwykłe (verrucae vulgaris) czy brodawki płaskie (verrucae planae). Brodawki nitkowate charakteryzują się cienkim, wydłużonym kształtem, przypominającym nitkę, stąd ich nazwa. Najczęściej lokalizują się na twarzy, w okolicach powiek, ust czy nosa lub języku, co czyni je nie tylko problemem dermatologicznym, ale także estetycznym.

Czym są brodawki nitkowate?

Brodawki nitkowate to łagodne zmiany skórne wywołane przez infekcję wirusem HPV. W przeciwieństwie do innych typów brodawek, brodawki nitkowate mają unikalny kształt i strukturę. Wyróżniają się one swoją długością i cienkością, często przypominając małe, włosowate wyrostki na powierzchni skóry. Te brodawki są zwykle barwy skóry lub nieco ciemniejsze, a ich powierzchnia jest szorstka i nierówna.

Wirus HPV, który jest odpowiedzialny za rozwój brodawek nitkowatych, przenosi się najczęściej przez bezpośredni kontakt ze skórą zakażoną lub poprzez kontakt z zakażonymi przedmiotami. Ponieważ brodawki nitkowate występują najczęściej na twarzy, mogą łatwo ulec uszkodzeniu, co zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa.

Objawy i rozpoznanie brodawek nitkowatych

Brodawki nitkowate są stosunkowo łatwe do zidentyfikowania ze względu na ich charakterystyczny wygląd. Główne objawy to:

• Wydłużony kształt: Brodawki mają cienki, nitkowaty kształt, który może osiągać długość kilku milimetrów.
• Lokalizacja: Najczęściej pojawiają się na twarzy, zwłaszcza w okolicach powiek, ust, nosa, a także na szyi.
• Kolor: Brodawki są zazwyczaj barwy skóry, ale mogą być również nieco ciemniejsze.
• Brak bólu: Zwykle brodawki nitkowate nie powodują bólu, chociaż mogą być irytujące ze względu na swoją lokalizację, zwłaszcza jeśli są uszkodzone.

Rozpoznanie brodawek nitkowatych zwykle opiera się na badaniu klinicznym przez dermatologa. Ze względu na charakterystyczny wygląd i lokalizację, rozpoznanie jest zazwyczaj łatwe. W przypadkach wątpliwych, zwłaszcza gdy zmiany są nietypowe lub liczniejsze, może być konieczne wykonanie badania dermatoskopowego, które umożliwia dokładniejszą ocenę struktury zmiany.

Mechanizm powstawania brodawek nitkowatych

Brodawki nitkowate powstają na skutek zakażenia wirusem HPV, który wnika do naskórka przez mikrouszkodzenia skóry. HPV to wirus DNA, który ma zdolność do integracji z genomem komórek naskórka, prowadząc do ich niekontrolowanego podziału i tworzenia brodawek. W przypadku brodawek nitkowatych, szczególnie często spotyka się wirusy HPV typu 1, 2, 4, 27 i 29, które są odpowiedzialne za ich rozwój.

Wirus HPV jest niezwykle zakaźny i może być przenoszony przez bezpośredni kontakt z zakażoną skórą lub przez przedmioty, które były w kontakcie z zakażoną powierzchnią. Zakażenie może być także efektem autoinokulacji, co oznacza, że osoba z brodawkami na jednej części ciała może przenieść wirusa na inne części skóry, na przykład podczas golenia.

Różnicowanie brodawek nitkowatych z innymi zmianami skórnymi

Brodawki nitkowate mogą być czasem mylone z innymi typami zmian skórnych, co może utrudniać prawidłowe rozpoznanie. Ważne jest, aby dermatolog przeprowadził dokładną diagnostykę różnicową, biorąc pod uwagę następujące zmiany skórne:

• Mięczak zakaźny (łac. molluscum contagiosum): Zmiany skórne wywołane przez wirus z rodziny wirusów ospy, które mogą mieć podobny wygląd do brodawek nitkowatych, ale są bardziej kopulaste i mają charakterystyczny zagłębiony środek.
• Włókniaki miękkie: Łagodne zmiany skórne, które mogą mieć wydłużony kształt, ale są bardziej miękkie w dotyku i zwykle nie mają szorstkiej powierzchni.
• Rogowacenie łojotokowe: To łagodne zmiany skórne, które mogą wyglądać podobnie do brodawek, ale mają charakterystyczną woskową powierzchnię i są zwykle ciemniejsze.

W przypadkach, gdy diagnostyka różnicowa jest trudna, dermatolog może zdecydować się na wykonanie biopsji skóry, aby wykluczyć inne zmiany o charakterze nowotworowym.

Leczenie brodawek nitkowatych

Leczenie brodawek nitkowatych może być wyzwaniem, szczególnie ze względu na ich lokalizację na twarzy i delikatną strukturę. Istnieje kilka metod leczenia, które można dostosować do potrzeb pacjenta:

• Krioterapia: Zamrażanie brodawek ciekłym azotem jest jedną z najczęściej stosowanych metod leczenia. Krioterapia prowadzi do zniszczenia tkanek brodawki przez niską temperaturę, co powoduje jej stopniowe zanikanie. Jest to metoda stosunkowo bezpieczna, choć może powodować krótkotrwałe przebarwienia skóry.
• Elektrokoagulacja: To metoda polegająca na usunięciu brodawki za pomocą prądu elektrycznego, który powoduje koagulację białek i zniszczenie tkanki brodawki. Zabieg ten jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym i jest skuteczny, choć może pozostawić drobne blizny.
• Laseroterapia: Laser CO2 jest często stosowany do usuwania brodawek nitkowatych, szczególnie gdy są one umiejscowione w trudnych miejscach, takich jak powieki. Laseroterapia pozwala na precyzyjne usunięcie brodawki z minimalnym uszkodzeniem otaczającej skóry.
• Kwas salicylowy: Preparaty z kwasem salicylowym mogą być stosowane jako metoda wspomagająca leczenie, choć ich efektywność w przypadku brodawek nitkowatych jest ograniczona. Kwas salicylowy działa keratolitycznie, czyli rozpuszcza zrogowaciały naskórek, co może pomóc w redukcji brodawek.

Podsumowanie

Brodawki nitkowate, choć nie są groźne, mogą stanowić uciążliwy problem, zwłaszcza gdy występują na twarzy, gdzie ich obecność może wpływać na samoocenę pacjenta. Kluczem do sukcesu jest nie tylko leczenie objawowe, ale także profilaktyka, która zapobiega nawrotom i rozprzestrzenianiu się brodawek. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zawsze warto skonsultować się z dermatologiem, który pomoże dobrać najbardziej odpowiednią formę terapii.